وا‍‍‍‍‍‍‍ژه بصیرت معانی متعددی از قبیل بینش بینایی و شناخت مهره از نامهرا می باشد . بصیرت اگر چه عمدتا در مباحث سیاسی و عقیدتی به کار می رود اما بخاطر گستردگی معنا و مفهوم آن در سایر حوزه ها نظیر مسائل اجتماعی فرهنگی و... نیز بکار می روداز دیدگاه قران کریم بصیرت بینایی و دریافت درونی که فرد را به درکی فراتر از محسوسات و چهره ظاهری وقایع و تحولات زندگی نایل می سازد.( قل هذه سبیلی اعدوا الی الله علی بصیره انا و من آتنی ) یعنی ای پیغمبر به امت بگو: این طریق من و پیروانم است که خلق را با بینایی و بصیرت به سوی خدا دعوت می کنم .
بصیرت در سیره زندگی نبی اکرم (ص) از جایگاه والایی برخوردار بودبه طوری که پیامبر (ص) نه تنها در دعوت مردم به توحید و یگانگی خداوند دارای بصیرت بودند بلکه در استقرار حکومت اسلامی و مدیریت امور مسلمین و مدیریت تهدید ها و چالش ها ی به وجود آمده توسط کفار و مشرکین و منافقین و انتخاب جانشین بعد از خود از عنصر بصیرت برخوردار بودند. و در حدیث معروفی فرمودند ((عالم بدون بصیرت مانند رونده راه است که سرعت مسیر او را از مقصد دور میکند)) مولای متقیان (ع) معتقد بودند شهروند جامعه اسلامی برای مشارکت موثر در سرنوشت جامعه و خود بایستی به سطحی از آگاهی و اطلاعات دستیابی پیدا کنند تا شرکت او در اجتماع آگاهانه و از روی بصیرت باشد و آن حضرت برداشتن بصیرت برای سایر طبقات جامعه از قبیل حاکم و زمامداران جامعه اسلامی نیز تاکید می کند و آنرا یک اصل اساسی می شمارد در حدیث معروفی درباره یاران خود در جنگ خوارج می فرماید (( حیلوا بها موهم علی اصیا نهم )) یعنی جنگیدن و شمشیر زدن آنها در میدان جنگ از روی بصیرت بود .
حضرت امام خمینی (ره) به عنوان دست پرورده مکتب ائمه علیهم السلام در امورات فردی و اجتماعی از بصیرت نافذی برخوردار بودند که نمونه هایی از بصیرت ایشان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عبارتند از : 1- برخورد انقلابی و شجاعانه علیه شاه و حکومت پهلوی 2- حمله مستورانه به آمریکا و اسرائیل 3- عدم تایید حزب بعث عراق در دوران اقامت در عراق 4- عدم تایید منافقین 5- مطرح کردن بحث ولایت فقیه در دروس خارج فقیه در حوزه علمیه نجف 6- برخورد قاطعانه امام (ره) با مسئله سلمان رشدی و اعدام 7- بصیرت و پیش بینی او نسبت به فروپاشی حکومت کمونیسم شوروی سابق 8- تاکید بر انتخاب نام جمهوری اسلامی در برابر مخالفان 9- مرتد خواندن نهضت آزادی و روشنفکران وابسته.
مقام معظم رهبری ( مدظله العالی ) درباره اهمیت و ضرورت بصیرت می فرماید اگر بصیرت نباشد انسان حتی با نیت خوب هم ممکن است گمراه شود و در راه بد قدم بگذارد ، بصیرت اجازه نمی دهد تا غبار آلودگی فتنه ها کسی را گمراه نماید . بصیرت قطب نمای حرکت در اوضاع پیچیده امروز است به گونه ای که اگر کسی این قطب نما را نداشته باشد و نقشه خوانی را بلد نباشد ممکن است خود را در محاصره دشمن ببیند رهبر معظم انقلاب اسلامی آمیختن حق با باطل و دشوار کردن حق و حقیقت را از شیوه های دیرینه مخالفان آیین اسلام بر می شمارد و بصیرت را مهمترین راه مقابله با این فتنه گریها می داند.
منابع:
قران کریم سوره یوسف آیه 111
نهج البلاغه ترجمه محمد دشتی
نهج الفصاحه